Aşk Meydanı İsimli Kitabın Eleştirisi

[biralevi]

Yoğunum okunacak çok kitab var elimde ama İnş fırsat buldukça bu konuyu yazmaya devam edeceğim

Biz Hacı Bektaşın inancını araştırma konusunda onun ilişkilerini incelerken Yesevi konusuna da değinmiştik ve ;

Hacı Bektaşın yesevi ile yüz yüze ,bire bir ilişkisinin doğum ve ölüm tarihleri itibarıyla mümkün olmadığını ama Osmanlı tarihçilerinin araya lokman parende isimli bir şahsı sokularak iki çizgiyi birleştirdiğini ,eğer bu ilişki doğruysa bu iki çizgiyi birbirine eklemlemek mümkünse buradan da Hacı Bektaşın Sünni tasavvufcu kimliği ortaya çıkar demiştik.

Çünkü Yesevi Sünni tasavvufçu birisiydi ve Osmanlının ilk kaynaklarından Şakayıkı numaniye yesevi ve Bektaşi çizgisini birbirine bağlıyordu ,yine velayetname de bu bağdan bahsediyordu,
Hatta Yesevinin fakrnamesindeki dört kapı kırk makam ilkesi daha geniş biçimde Hacı Bektaşa ait olduğu söylenen makalatta da yer alıyor demiştik,


Yazar Sh;65 te Makalatın Hacı Bektaşla alakalı olduğunu,müritlerinden olan Molla Sadettinin düz yazı ile bunu çevirdiğini kabul etmiş ve makalattaki başlıkları vererek dört kapı kırk makamı kısaca aktarmış.
Buraya kadar bir çelişki yok ama sh;73 te Şeyh Ahmet yesevinin Sünni olduğunu söylüyor ve velayetnameyi anlattığı bölümde diyor ki;
Sünni şeyh Ahmet yesevi ile Hacı bektaş gibi alevi! Aynı hikayede yer almakta ,bu hikaye büyük olasılıkla padişahın yani 2.Bayezidin etkisiyle ortaya çıkmış olabilir.

Ahmet yesevinin Sünni kimliğini keşfetmesini taktir etmek gerekir zira Alevilik üzerine yazma başarısını! gösteren çoğu araştırmacı bu basit gerçeği bile henüz anlamış değiller.Yazarımız keşfetmiş iyi güzel de buradan ne sonuç çıkar?
Eğer Hacı Bektaşı Lokmanla veya başka bir isimle yeseviye bağlarsanız Hacı Bektaşında Sünni olduğunu söylemeniz gerekmez mi?
Hadi bu bağı Osmanlı uydurmuş! Olsun bir an için öyle kabul edelim Şakayık yalan yazmış diyelim,velayetnameyede bu bağı padişahın isteğiyle eklediler diyelim peki ama Yesevinin Fakrnamesindeki 4 kapı kırk makamın Hacı Bektaşın makalatın da da yer almasına ne diyeceksiniz?

Zaten yazar bu noktaya bir şey dememiş hiç bahsetmemiş, Yesevinin fakrnamesini yok saymış görmezden gelmiş,

Yeseviyi Sünni kabul eden ve Makalatın Hacı bektaşa ait olduğunu kabul eden herkes aynı bakışın her ikisinde de olduğunu söylemek ve Hacı bektaşında yesevi ekolden öyle veya böyle bir şekilde beslendiğini itiraf etmek zorundadır.

[biralevi]

Kitabın 63 .sayfasında
Hacı Bektaş veliden kısa sözler diye bir başlık açılmış ve 65.sayfaya kadar 100 e yakın kısa veciz söz söylenmiş bunların kaynağınıda vermemiş
yani bu sözleri hacı bektaş ne zaman kime söylemiş kim not almış ne zaman yazıya geçirilmiş rivayet zinciri nasıl gelişmiş bilinmiyor ama buna rağmen bu sözler hacı bektaşın diye yazabiliyorlar

sadece ilk söze kaynak vermiş
Kendisini temizlemeyen,başkasını temizleyemez (Kaynak; Alevilik(İnanç edep erkan Mehmet yaman.nisan 1993)
Yamanın kitabında da bu sözün kaynağı yok aydın! sorumsuzluğu bu olsa gerek dediki diyeceksin kaynak vermeyeceksin

Biz 12 imamlardan birisinden söz naklettiğimizde bu sözü nakleden tüm ravilerin ismini,sözü nakleden yazıya döken ilk ismi ve kitabın ismini verdiğimiz halde ne malüm onların söylediği diye binbir şüphe getiriyorlar
ama kendileri hiçbir kanıt sunmadan hacı bektaş bunu demişti diyebiliyorlar bu yüzden bektaşilerin pişkin olduğunu birçok arkadaş artık açıkça yazabiliyor diyoruzki bu kötü bir huydur artık vazgeçin
Yine bu sözlerin bir kısmının hadis olması bir yana bu sözler Hacı bektaşın olduğu iddia edilen diğer eserlerde neden tekrarlanmıyor? sormak gerekiyor

[3nokta]

Burada bir parantez açarak gelebilecek bir eleştiriyi ifade etmek istiyorum. Belki aklına gelip de sormayanlar olur. Ben sorayım bari. Bu soruyu da açıklığa kavuşturursak iyi olur. Sonuçta biz objektif bakmak durumundayız.
Bence Bektaş'ın Yesevi'nin talebesi olması onunla aynı çizgide olduğunu net olarak göstermez. Onların çizgilerinin belirlenmesinde bunu bir ölçü olarak almak mümkün değildir. Zira Numan da İmam Cafer'in (as) talebesiydi ama ona tezat fikirler beyan etti. Biz Numan İmam'ın (as) talebesi diye onu Şii olduğunu söyleyemiyouz. Çünkü ortaya koydukları İmam'ın ortaya koyduklarından farklı.
Bunu Yesevi ve Bektaş için de söylemek için incelemek lazım. Siz Yesevi ile Bektaş'ın çizgilerinde zıtlık olmadığını da düşüncelerinizin peşine ilave ederek akla gelebilecek olası zihinsel karışıklıkların önüne geçebilirsiniz.

[biralevi]

.
Bence Bektaş'ın Yesevi'nin talebesi olması onunla aynı çizgide olduğunu net olarak göstermez. Onların çizgilerinin belirlenmesinde bunu bir ölçü olarak almak mümkün değildir. Zira Numan da İmam Cafer'in (as) talebesiydi ama ona tezat fikirler beyan etti. Biz Numan İmam'ın (as) talebesi diye onu Şii olduğunu söyleyemiyouz. Çünkü ortaya koydukları İmam'ın ortaya koyduklarından farklı.
Bunu Yesevi ve Bektaş için de söylemek için incelemek lazım. Siz Yesevi ile Bektaş'ın çizgilerinde zıtlık olmadığını da düşüncelerinizin peşine ilave ederek akla gelebilecek olası zihinsel karışıklıkların önüne geçebilirsiniz.

3nokta can
Tarihe bakışta sadece bir noktayı esas almak yada sadece bir öyküyü yada kitabı esas almak yanıltıcı olur,bir çok açıdan geniş olarak bakmayı öğrenmeliyiz,
Yesevi ile Bektaş görüşmüş olmasada tarihçiler ilk dönemden bu yana bu ikisini aynı çizgide kabul etmişlerdir,
Şakayıkı numaniye,Tiryakul muhibbin,değişik kişilere ilişkin Velayetnamelerin nüshalarında bu çizgiden söz edilir.Şifai anlatılardada bu çizgi yer alır,
Bağın başka varyantlarıda var,mesela her ikisininde Türk kökenli olması,Çevrelerinin Türk olması ve en önemlisi Yesevinin Fakrnamesindeki 4 kapı 40 makamın daha geniş biçimde Bektaşın makalatındada yer alması önemli işaretlerdir,
Yine bu bağa hiçbir bektaşide itiraz etmemiştir sonuçta ittihatçılarda baha sait önderliğinde bu bağı TÜrk-İslam sentezine dönüştürmek istemişlerdir.
İbadet pratiklerindede benzerlikler var,sazın kullanılması,kadın ve erkeğin aynı ortamda içiçe ibadet edebiloyur olması,ibadet dillerinin türkçe olması gibi benzerliklerde var,Yesevi-Bektaşi bağını Osmanlı tarihçisi kabullenmiş,bektaşiler kabullenmiş,ittihatçılar kabullenmiş,Tasavvufcu sünniler kabullenmiş bulunuyor.

Kitabımda bu Yesevi bağı gerçekse bu dahi Hacı Bektaşın sünni kimliğini gösterir demiştim bunu tekrarlıyorum.Kanaatim şudur ki;
Yesevinin kimliği kişiliği dini yöntemi bulunduğu bölgede 12 imam fikirlerinin yayılışını önleyici rol oynamıştır,tıpkı Bektaşın varlığının ve etrafına örülen duvarın anadoludaki 12 imamcı yayılışı önleyici rol oynadığı gibi,
bu bir tespittir ama pratiği olan bir gözlemdir de.....

[biralevi]

Yazar 51.sayfada

Hacı Bektaşın evliliği isimli bir başlık atmış, bilindiği gibi Hacı Bektaşın Evlendiğini ve soyunun devam ettiğini söyleyenler ve evlenmediğini soyunun olmadığını söyleyenler olmak üzere bu konuda iki taraf vardır.

Yazar bu konuyu çok karışık bulmakla birlikte orta bir yol da göstermekten geri durmamış;

“Hacı bektaş evlenmiştir fakat evladı olmamıştır”

[biralevi]

Yazar 54.sayfada Hacı Bektaşın soyu ile ilgili bir bilgi notu daha vermiş diyor ki;

Ebülferec Vasıtinin “Tiryakül Muhibbin” adlı eserinde hacı bektaştan seyit olarak ve saygı ile söz edildiğini belirtmiş

ama sanırım bu esere hiç göz atmamış,

Çünkü esere baksaydı hiçbir kaynak verilmeksizin seyyit dendiğini görürdü,
Yine bu esere baksaydı eserin Sünni Rufai tarikatını anlattığını,tarikatın hemen tüm elemanlarını seyit olarak tanıttığını görürdü.
Hatta bu eserde
Horasanlı Seyyid Hacı Bektaş anadoluya yerleşmiş olup,Ahmed el yesevi yoluyla Ebu Bekir el sıddıka ulaşır” dendiğini görürdü.

Bu eserden Hacı Bektaşın seyyit olduğu cümlesini alanların neden bu eserde onun Ebu Bekire bağlandığını görmezden geliyorlar ? diye sormakta haksızmıyım

[Hasan Akça]

Yazar 51.sayfada

Hacı Bektaşın evliliği isimli bir başlık atmış, bilindiği gibi Hacı Bektaşın Evlendiğini ve soyunun devam ettiğini söyleyenler ve evlenmediğini soyunun olmadığını söyleyenler olmak üzere bu konuda iki taraf vardır.

Yazar bu konuyu çok karışık bulmakla birlikte orta bir yol da göstermekten geri durmamış;

“Hacı bektaş evlenmiştir fakat evladı olmamıştır”

Abi bu konuda senin fikrin nedir?

[biralevi]

Yazar 51.sayfada

Hacı Bektaşın evliliği isimli bir başlık atmış, bilindiği gibi Hacı Bektaşın Evlendiğini ve soyunun devam ettiğini söyleyenler ve evlenmediğini soyunun olmadığını söyleyenler olmak üzere bu konuda iki taraf vardır.

Yazar bu konuyu çok karışık bulmakla birlikte orta bir yol da göstermekten geri durmamış;

“Hacı bektaş evlenmiştir fakat evladı olmamıştır”

Abi bu konuda senin fikrin nedir?

Osmanlı idarecileri sonradan ULUSOY soyadını alacak olan Çelebileri Hacı Bektaşın soyu olarak kabul edip bunlara yetki ve destek vermişlerdir ,ancak BABAGAN kolu olarak adlandırılan birtakım bektaşiler ise buna karşı çıkıp Hacı bektaşın mücerret yaşadığını yani hiç evlenmediğini savunmuşlardır,hatta bu geleneğe uygun olarakta Bektaşiliğe bağlanan yeniçerilerin ilk dönemlerde evlenmeleri de yasaklanmıştır,Osmanlı bunada ses çıkarmamıştır,
Her iki iddiayı savununlarında kendi mantıklarına göre ileri sürdükleri bilgiler var
ama doğrusu her iki iddianında mutlak anlamda doğrulanması bugünkü bilgilerle mümkün görülmüyor bu nedenle bu konuya hiç girmedim dahası konuyu önemsiz gördüm çünkü amacımız inanç temellerini araştırmak ise buradaki sorun önemsiz kalıyordu,

[biralevi]

Yazar 54,sayfada
Hacı Bektaşın yeseviden çok sonra doğduğunu ve onu yesevinin öjğrencisi gibi gösterenlerin hünkarı sünni göstermek için bu yalanı kullandıklarını söylemiş

Hacı bektaşın Yeseviden sonra doğduğu ve görüşmesinin olanaksız olduğu doğru ama bu arada bir bağın olmadığı anlamına gelmiyor çünkü Yesevinin öğretisi halen günümüzde dahi biliniyor etkisi olmuş,
bizlerde 12 imamlarla hiç görüşmedik ama onların fikirlerinin peşinde gitmeyi vazife biliyoruz değilmi? yani tarihe böyle bakılmamalı
üstelik 4 kapı 40 makamdan ilk bahseden bildiğimiz ilk kişi yesevidir ve hacı bektaşta bu öğretiyi tekrarlamıştır o halde bir bağ yok diye inkar etmek bağ var diyenleri yalancılıkla suçlamak bu kadar kolay olmasa gerek,

1995 te yazdığım kitabımda bu bağı kesin -mutlak olarak kabul etmediğim için böyle bir bağ var ise Hacı Bektaş sünnidir demiştim
bağ yoksa bile etkileşim olduğu açıktır yoksa hacı bektaş ne diye 4 kapı 40 makamı genişletmiş olsun,

[biralevi]

Yazar 65. sayfada MAKALAT diye başlık atmış
Küçük bir kurnazlık yapıp Makalatın önsözünü yazmış zira makalatın sadece önsözünde Ehli beyt kelimesi geçiyor makalatı yazıya alan her kim ise önsüzende Ehli beyte selam olsun diye bir cümle kuruyor yani bu söz hacı bektaşa ait değil Hacı Bektaş makalatında ne ehli beyt nede 12 imam kelimelerini kullanmıyor,

Yazar makalatla ilgili küçük bir özet vermiş bazı başlıkları sıralamış ama ne hikmetse ŞERİATIN makamlarını sıralamamış belkide 7.makamı açıklamak zorunda kalmamak içinde olabilir,

zaten bu konuya fazla yer ayırmamış 70.sayfada VELAYETNAME HAKKINDA diye başlık açıp konuyu değiştirmiş
yani hacı bektaşı anlattığını söyleyen bir araştırmacının Makalatın ona ait olup olmadığını ele alması fikir beyan etmesi gerekirdi,detaylı bir inceleme yapması gerekirdi diye düşünüyorum,