Şia'yı Tanıyalım

[N.K.Caferi]

Ehl-İ Sünnet ve şİa'yI tanIyalIm

PRF. DR. MUHAMMED TİCANÎ SEMAVÎ

Şia İmamlarını Tanıyalım
Şiîler, Ehlibeyt'ten on iki imama inanmıştır. Bu imamların ilki İmam Ali, sonra İmam Hasan, sonra İmam Hüseyin, ondan sonra da İmam Hüseyin'in soyundan olan dokuz masum evladıdır. Peygamber efendimiz (s.a.a) çeşitli münasebetlerde bu on iki imamın isimlerini saymış ve onlara işaret etmiştir. Bu isimler gerek Şia, gerekse Ehlisünnet ulemasının rivayetlerinde mevcuttur.

Bazı Ehlisünnet âlimleri bu rivayetlere itiraz ederek şöyle derler: Peygamber (s.a.a) gaipten nasıl haber verebilir? Hâlbuki Kurân-ı Kerim onun dilinden, "…Eğer gaibi bilseydim daha fazla hayır elde etmek isterdim ve bana bir kötülük de gelmezdi… "[94] der.

Bu soruya şu cevabı verebiliriz: Bu ayet, Peygamberimizin bütün manasıyla gaip ilminden uzak olduğunu göstermez. Müşrikler Peygamber'den kıyametin ne zaman kopacağını sorduğunda bu ayet inmiştir. Kurân-ı Kerim'de şöyle geçer: "Gizliyi bilen odur, gizlediği şey de hiçbir kimseye açılmaz. Ancak peygamberlerden seçtiği müstesna; onların da önlerinde, artlarında gözetleyiciler yollar."[95]

Bu ayet şunu gösteriyor ki Allah, seçkin peygamberlerine gaipten bilgi vermiştir. Örnek olarak Hz. Yusuf'un zindandayken başından geçen olayı gösterebiliriz. Yusuf suresinde şöyle geçer:

"(Yusuf) şöyle dedi: "Size rızk olarak verilen yemek henüz size gelmeden önce bunun yorumunu size haber vermiş olurum. Bu (yorum) Rabbimin bana öğrettiği şeylerdendir (bu bilgileri Rabbim bana lütfetti)…"[96]

Ve yine Kehf suresinde şöyle geçer:

"Derken kullarımızdan bir kulu buldular ki biz, katımızdan ona rahmet ihsan etmiştik ve katımızdan ilim belletmiştik."[97]

Bu olay Hızır (a.s) ile Musa (a.s) arasında geçmiştir. Hızır (a.s), Hz. Musa'ya gaip ilminden öğretmişti. Zira Hz. Musa o ilimler karşısında sabredememişti.

Şiî ve Sünnî Müslümanlar arasında Peygamber efendimizin (s.a.a) gaip ilimlerini bildiğine dair bir ihtilaf yoktur. Çünkü onun hayatında birçok kez gaipten haber verdiği kaydedilmiştir. Mesela şöyle buyurmuştur: "Ne şaşılacak şey! Zalim topluluk nasıl da Ammar'ı öldürecek!"

Ve yine Hz. Ali'ye (a.s) hitaben şöyle buyurdu: "İnsanların en kötüsü senin başına bir darbe indirecek ve sakalını kana boyayacak!"

Ve yine şöyle buyurmuştur: "Oğlum Hasan, Müslümanlardan iki grup arasında barış sağlayacak!"

Ve yine Ebuzer'e şöyle buyurmuştur: "Yalnız başına, sürgünde öleceksin!"

Peygamberimizden rivayet edilen bunlar gibi birçok gaybî haber daha vardır. İşte o gaybî haberlerden biri de Sahih-i Müslim ve Sahih-i Buharî'de geçen ve hadisçilerin tamamının naklettiği şu meşhur hadistir:

Peygamberimiz (s.a.a) buyurdu: "Benden sonraki imamlar on iki kişidir ve hepsi de Kureyş'tendir."

Bir başka rivayette de "Hepsi de Hâşimoğullarındandır" buyurmuştur.

DEVAM EDECEK

[N.K.Caferi]

Doğrularla Birlikte ve Zikir Ehline Sorun adlı kitaplarımızda, Sünnî ulemasının gerek sahih'lerinde, gerekse müsnet'lerinde bu rivayetleri naklettiklerini ve hepsinden sahih olarak söz ettiklerini belirtmiştik.

Şimdi, biri çıkar da, "Bu rivayetleri kabul etmenize ve sahih bilmenize rağmen neden on iki imamı bırakarak dört mezhebe tâbi oldunuz?" diye sorarsa, acaba ne cevap verecekler?

Cevap şudur: Selef-i Salih, ilk üç halifenin yardımcısıydı. Sakife'de önce Ebubekir'i, sonra Ömer'i, sonra da Osman'ı iş başına getiren onlardı. Dolayısıyla onlar için Ehlibeyt düşmanlığı kaçınılmaz olmuştu.

Peygamber'in (s.a.a) sünnetini yok etmek için onun yerine kendi içtihatlarını oturtmaya çalıştılar. Peygamber'den sonra ümmetin ikiye bölünmesine de bu sebep oldu. Selef-i Salih ve onların taraftarları olan Ehlisünnet ve'l-Cemaat ümmetin çoğunluğunu teşkil ederken, Ali (a.s) ve ona uyan azınlık Ebubekir'e biat etmedi. Bu tutumun ardından hakim güç onlara düşman kesildi ve onları Rafızî olarak adlandırdı.

Ehlisünnet ve'l-Cemaat asırlar boyu ümmete hükümet etmiştir. Bundan dolayı temel atıcıları Ebubekir, Ömer, Osman, Muaviye ve Yezid olan Emevî ve Abbasî hükümdarlığı döneminde hilafet mektebinin yardımcıları oldular.

Zamanla hilafet zayıf düştü ve eski değerini yitirdi. Bir süre Arap olmayanların eline geçti. Sonra da Peygamber'in (s.a.a) sünneti yavaş yavaş yazılmaya ve toplanmaya başlandı. Öncekilerin gizlemeye çalıştığı birçok rivayet ortaya çıktı. Çünkü bu rivayetleri tam olarak imha edememişlerdi.

Bugün, bu rivayetler, onlar için hayret verici bir bilmece gibi oldu. Ne yapacaklarını şaşırdılar. Çünkü tarihî gerçeklere baktıklarında bunlarla inançları arasında çok farklılıklar olduğunu ve inançlarıyla bağdaşmadığını gördüler. Bu rivayetleri Ehlisünnet inancına göre düzeltmeye çalışanlar da oldu. Çaresiz, kendilerini Ehlibeyt'i (a.s) çok seven insanlar olarak göstermeye çalıştılar. Ne zaman İmam Ali'nin (a.s) adı gelse "Radiyallahu anh" veya "Kerremallahu vecheh" demeye başladılar. Böyle yaptılar, çünkü insanların onları Ehlibeyt düşmanı olarak görmesini istemediler.

[N.K.Caferi]

Evet, Müslümanlar arasında hiç kimse, hatta münafıklar dahi Ehlibeyt'e olan düşmanlıklarını açığa vurmaktan çekinir. Çünkü Ehlibeyt'e düşmanlık, Peygamber'e düşmanlıktır. Peygamber'e düşman olan ise İslam'dan çıkar.

Bütün bunlar onların aslında Ehlibeyt düşmanı olduklarını gösteriyor. Onlardan kastım Selef-i Salih'tir. Taraftarlarının onları Ehlisünnet ve'l-Cemaat olarak adlandırdığı Selef-i Salih… Bu taraftarlar, hükümdarlar tarafından kurulan dört mezhebin takipçileri olmuştur. Dinî hükümlerde Peygamber Ehlibeyt'ine veya on iki imama asla müracaat etmezler.

Gerçek şu ki, İmamiye Şia'sı, Muhammedî (s.a.a) sünnetin asıl takipçisidir. Çünkü Şiîler, bütün hükümlerde, sahih sünneti bizzat Resul-i Ekrem'den (s.a.a) alan Ehlibeyt imamlarını (a.s) takip etmektedirler. Bu imamlar Peygamber sünnetine hiçbir şekilde şahsî görüşlerini, içtihatlarını ve halifelerin görüşlerini karıştırmamışlardır. Tarih boyunca bu, böyle süregelmiştir.

Şia, her zaman için nassa ve Peygamberimizin sözlerine bağlı kalmış, hiçbir zaman ayet ve hadis karşısında şahsî görüşlere yer vermemiştir. Peygamberimizden sonra Hz. Ali ve onun evlatlarına inanmışlardır. Çünkü her ne kadar on iki imam içerisinde amelî olarak tek hilafette bulunan İmam Ali (a.s) olsa da, Peygamberimiz (s.a.a) açık bir şekilde onları halifeleri olarak tanıtmıştır.

Öte yandan Şiîler, hilafeti zorla elde edenlerin halifeliğini kabul etmezler. Nitekim Ehlisünnet de itiraf eder ki, birinci halife ani bir şekilde iş başına getirildi. Sonra da Allah'ın ve Peygamberinin (s.a.a) sözlerine muhalif içtihatlarla halkı yönettiler. İmam Ali'nin dışında diğer bütün halifeler ya güç kullanarak ya da kendilerinden önceki halifelerin tayiniyle hilafet makamına oturdu.[98]

Bu sebepten dolayı Ehlisünnet ve'l-Cemaat, iyi veya kötü her halifenin imametini kabullenmek zorunda kaldı. Fakat Şiîler bunu kabul etmeyerek "Ümmetin rehberliği ve yüce imamet makamı, ancak masum imamlar tarafından mümkündür" görüşünü savundu. İşte, Allah'ın Kurân'da tertemiz kıldığını ilan ettiği[99] bu pak ve masum insanlar, Ehlibeyt imamlarının ta kendileridir.

[N.K.Caferi]

Ehlisünnet İmamlarını Tanıyalım

Ehlisünnet'in mezheplerinin dört meşhur öncüleri vardır. Bunlar sırasıyla Ebu Hanife, Malik, Şafiî ve Ahmed b. Hanbel'dir. Bu dört imam ne sahabedendir, ne tabiînden; ne Peygamberimiz onları tanır, ne onlar Peygamberimizi; ne onlar Peygamberimizi görmüştür, ne de Peygamberimiz onları… Sadr-ı İslam'a en yakın olan Ebu Hanife ile Peygamberimiz arasında yüz yıllık fasıla vardır. Hicrî 80'de dünyaya gelmiş, 150'de de vefat etmiştir. Sonuncuları olan Ahmed b. Hanbel ise hicrî 165'te dünyaya gelmiş, 241'de vefat etmiştir. Bunlar, Ehlisünnet'in füruu'd-din'de (dinin fıkhî teferruatında) takipçileri olduğu imamlardı.

Usul-i dinde (dinin aslî ve inançsal konularında) ise İmam Ebul Hasan Ali b. İsmail Eş'arî'ye uyarlar. Eş'arî de hicrî 270'te dünyaya gelmiş ve 325'te vefat etmiştir.

Kısaca, Ehlisünnet'in hem füru, hem de usulde takip ettiği imamlar bunlardır. Acaba bu imamlar arasında Ehlibeyt'ten ya da Peygamber'in sahabelerinden birini görebiliyor musunuz? Veya Peygamber'in (s.a.a), hakkında bir söz söylediği ve bu vesileyle insanları ona yönlendirdiği birini görebiliyor musunuz? Göremezsiniz. Çünkü ortada böyle bir şey yok ve ispatı da oldukça zordur.

Eğer Ehlisünnet ve'l-Cemaat Peygamber sünnetine bağlı olduğunu iddia ediyorsa, neden öyleyse mezhepleri bu kadar geç ortaya çıktı? Ehlisünnet ve'l-Cemaat, bu mezhepler ortaya çıkmadan önce nerdeydi? Neye inanıyor ve kime müracaat ediyordu? Neden Peygamberimizin zamanında yaşamayan, onu görmeyen ve tanımayan insanların takipçiliğini yapıyorlar? Hâlbuki onlar fitnelerin baş gösterdiği sahabeler arası savaşlardan çok sonraları dünyaya gelmişlerdir. Onlar gözlerini dünyaya açtıklarında sahabeler birbirlerini öldürmüş, birbirlerini kâfir ilan etmişlerdi. Kurân ve sünnete karşı kendi istekleriyle hareket ettiler ve şahsî görüşleriyle içtihat yaptılar.

Yezid b. Muaviye hilafete geçtikten sonra Peygamber şehri olan Medine'yi askerlerine helal kıldı. Her yer askerleri tarafından yakılıp yıkıldı, Yezid'e biat etmeyen seçkin Peygamber sahabeleri kılıçtan geçirildi, birçok kadın kirletildi ve bu çirkin saldırının ardından (binlerce kadın) gayrimeşru çocuk dünyaya getirdi.

Akıllı bir insan nasıl olur da fitneye bulaşmış bir kesimin çocuğu olan bu imamların izinden gidebilir? Bu dönemde doğan çocukların fikirleri bu fitnelerle beslenmiş, düşünceleri bu terbiyeyle şekillenmiştir. Ne hikmetse sadece devletin razı olduğu kimseler meşhur olmuş ve tanınmıştır.[100]

Nasıl olur da sünnetin takipçisi olduğunu iddia edenler ilim şehrinin kapısı İmam Ali'yi, cennet gençlerinin efendileri olan İmam Hasan ve İmam Hüseyin'i, ilmin varisleri olan Peygamber Ehlibeyt'inin tertemiz imamlarını bırakıp da Peygamber'in (s.a.a) sünnetini tanımayan Emevî siyasetleriyle yetişmiş kimselerin yolundan giderler?

Ehlisünnet ve'l-Cemaat, bir taraftan Peygamber sünnetinin takipçisi olduğunu iddia ederken nasıl olur da diğer taraftan sünnetin asıl koruyucusu olan Ehlibeyt'i görmezden gelebilir? Peygamberimizin "Ehlibeyt'ime sarılın" sözünü ayaklar altına alırken nasıl böyle bir iddiada bulunabilir?

Acaba İslam tarihini mütalaa eden ve Kurân ile sünneti iyi bilen bir Müslüman, Ehlisünnet'in Emevî ve Abbasî takipçileri olduğu konusunda tereddüt eder mi? Bununla birlikte Şiîlerin, Ehlibeyt'i sevdikleri ve sünnetin takipçileri oldukları konusunda şüphe eder mi?

Görüyorsunuz ya sayın okuyucumuz; siyaset nasıl da insanları değiştiriyor? Hak nasıl da bâtıl, bâtıl nasıl da hak gösterilmeye çalışılıyor? Peygamber ve Ehlibeyt dostları "Rafızî" ve "bidat ehli" olarak adlandırılıyor; Peygamber sünnetini ve Ehlibeytini terk eden, (Emevî ve Abbasî gibi) zalim yöneticilerin takipçiliğini yapan kimselere de Ehlisünnet ve'l-Cemaat deniyor! Gerçekten de şaşılacak bir durum, değil mi?

Aslında ben, bu ismin konulmasında Kureyş'in parmağı olduğu inancındayım. Daha önce de belirttiğimiz gibi Abdullah b. Amr, Peygamberimizin sünnetini yazmak istemiş, Kureyş de buna izin vermemişti. Gerekçe olarak da Peygamberimizin masum olmadığını göstermişlerdi. Kureyş aslında birkaç kişiden ibaretti. Bu birkaç kişi Araplar arasında güçlü ve nüfuz sahibi kimselerdi. Bazı tarihçiler bunları "siyasetçiler" olarak addetmiştir. Çünkü bu kimseler, tarihte kurnazlıkları, hileleri ve sultalarıyla tanınıyordu. Tarihçiler arasında onlara "sorunları çözen topluluk" diyen de vardır.

Tarihte adlarından çokça bahsedilen bu kimseler şunlardır: Ebubekir, Ömer, Osman, Ebusüfyan, Muaviye, Amr b. As, Mugayre b. Şube, Mervan b. Hakem, Talha b. Übeydullah, Abdurrahman b. Avf, Ebu Übeyde Amir b. Cerrah ve diğerleri.[101]

Bu şahıslar bazen bir araya gelir, belirli bir konuda birbirleriyle meşveret eder daha sonra karar alarak icraya koyulurlardı. Sonra da insanlar bu kararların nasıl çıktığını düşünmeden onu yaparlardı. Bu hilelerden biri de insanlara Peygamber'in (s.a.a) masum olmadığını duyurmak olmuştu. Peygamber'in sıradan insanlardan farkı olmadığını, onun da hata yapabileceğini iddia ederken insanların gözünde Peygamberimizi küçük düşürmeye çalışıyor, böylece haksız yere onun kişiliğiyle mücadele ediyorlardı. Bir diğer hileleri de İmam Ali'ye gerek küfrederek, gerekse lanet okuyarak, bazen de Ebu Turab ismini vererek onu insanlara Allah ve Peygamber düşmanı olarak tanıtmaya çalışmalarıydı.

Onlar, Peygamberimizin seçkin sahabelerinden olan Ammar b. Yasir'e de küfrediyorlar, ona Abdullah b. Sebe veya İbn-i Sevda diyorlardı. Çünkü Ammar, halifelerle muhalefet ediyor, halkı Ali b. Ebu Talib'in (a.s) velayetine çağırıyordu.[102]

[N.K.Caferi]

Bir diğer hileleri de İmam Ali'yi savunanları "Rafızî" olarak adlandırıp, halkın onları Muhammed'i (s.a.a) bırakıp Ali'nin peşinden gidenler olarak tanımasını sağlamaktı. Ve bir diğer hileleri de kendilerine "Ehlisünnet ve'l-Cemaat" adını verip, bu şekilde güya Rafızîler karşısında Peygamber'in (s.a.a) sünnetine sadece kendilerinin sıkı sıkı sarıldığını ispatlamaya çalışmaktı.

Gerçekte ise onların sünnetten maksatları, tüm mescit ve minberlerde Ali'ye ve Peygamber ailesine küfretmekten ibaret olan çirkin bidatleri idi. Bu çirkin gelenek bütün ülkelerde, bütün şehirlerde ve bütün kasabalarda seksen yıl boyunca devam etti. Öyle ki vaaz veren biri İmam Ali'ye lanet okumayı unutacak olsa, halk dile gelir, "Sünneti yerine getirmedin! Sünneti yerine getirmedin!" diye itiraz ederdi.

Ömer b. Abdülaziz, "Şüphe yok ki Allah, adaleti, lütuf ve keremde bulunmayı ve yakınlara ihtiyaçları olan şeyleri vermeyi emreder ve çirkin olan, kötü görünen şeylerle haksızlığı nehyeder; öğüt alasınız diye de size öğüt vermededir"[103] ayetine dayanarak bu çirkin geleneği ortadan kaldırmaya çalışınca çeşitli entrikalarla onu öldürdüler. Çünkü o, bu geleneği ortadan kaldırmakla kendisini hilafet makamına getiren geçmişlerini cahil saymıştı. O öldüğünde 38 yaşındaydı ve hilafeti ancak iki yıl sürmüştü. Ömer b. Abdülaziz yapmak istediği ıslahatlar yüzünden öldürüldü. Zira Emevî hanedanındaki amcaoğulları bu geleneklerinin ortadan kalkmasını ve Ehlibeyt'in konumunun yükselmesini istemiyorlardı.

[N.K.Caferi]

Emevî saltanatı yıkıldıktan sonra bu kez de Abbasîler başa geçtiler. Onlar da Emevîlerden geri kalmayarak tüm imkânlarıyla Ehlibeyt imamlarına ve Şiîlere baskı uyguladılar. Nihayet İmam Ali ve evlatlarına düşmanlığıyla tanınan Abbasî halifesi Mütevekkil başa geçtiği zaman İmam Hüseyin'in türbesini yıktırdı ve Ehlibeyt dostlarının burayı ziyaret etmelerini yasakladı.[104] Mütevekkil, Ali ve evlatlarına düşman olmayana hiçbir surette ücret ve hediye vermezdi.

Mütevekkil ile çocuklarına öğretmenlik yapan edebiyat üstadı İbn-i Sikkît arasında geçen hikâye meşhurdur. Mütevekkil, onun Ali ve evlatlarını sevdiğini öğrendiğinde "Benim çocuklarıma öğretmenlik yapan biri nasıl olur da Ali ve evlatlarını sevebilir?" diyerek İbn-i Sikkît'i hunharca öldürtmüştü.

İmam Ali'ye karşı beslediği kin öylesine derindi ki sırf bu yüzden adı Ali olan bütün çocukların öldürülmesini emretmişti. Bir gün Ali b. Cehm adlı bir şairle karşılaşmış, şair ona hitaben, "Ey müminlerin emiri! Annem ve babam bana zulmederek adımı Ali koymuşlar. Ben bu isimden ve bu ismi taşıyan herkesten nefret ediyorum!" demiş, Mütevekkil gülerek onu bu konuşmasından dolayı ödüllendirmişti.

Sarayında görev yapan bir soytarı vardı. Müminlerin emiri İmam Ali'nin (a.s) taklidini yapar, insanları güldürürdü. İnsanlar onu gördüklerinde "İşte, göbeği çıkmış adam geldi!" diyor, bu şekilde İmam Ali'yle alay ediyor ve böylece halifeyi mutlu etmeye çalışıyorlardı.

Hatırlatmak gerekir ki, İmam Ali ile onca düşmanlığı olan Mütevekkil, Ehlisünnet alimleri tarafından "sünneti ihya eden" anlamına gelen "Muhyi's-Sünnet" lakabıyla anılmaktadır. Hadis ehli olarak bilinen topluluğun bizzat kendileri Ehlisünnet ve'l-Cemaat oldukları için kesin olarak anlaşılıyor ki bunların dilinde sünnetten kasıt, Ali (a.s) ile düşman olmak, ona lanet okumak ve ondan beri olmaktı. Bu da Nasibîliğin özüdür.

Daha fazla açıklama gerekirse, Harezmî, kitabında şöyle nakleder: "Hayzaran oğlu Harun ile Rahman olan Allah'a değil de şeytana mütevekkil olan Cafer Mütevekkil, Ebu Talib'in soyuna küfretmedikçe ve Nasibî mezhebine yardımcı olmadıkça kimseye para vermezdi."[105]

Yine, İbn-i Hacer, Abdullah b. Ahmed b. Hanbel'den şöyle nakleder: Nasr b. Ali b. Suhban, "Peygamberimiz bir gün Hasan ile Hüseyin'in elinden tutarak 'Kim beni, bu ikisini ve bunların anne-babasını severse, kıyamet gününde benimle aynı derecede olacaktır' buyurdu" deyince Mütevekkil ona bin kırbaç vurulmasını emretti. Nasr b. Ali yediği kırbacın etkisiyle ölecek gibi oldu. Nihayet Cafer b. Abdulvahid, Mütevekkil'le konuşup onu ikna etmeye çalıştı. Ona sürekli, "Ey müminlerin emiri! Bu adam Ehlisünnet'tendir!" diyordu. Sonunda Mütevekkil, Nasr b. Ali'yi serbest bıraktı.[106

[N.K.Caferi]

Cafer b. Abdulvahid'in "Bu adam Ehlisünnet'tendir" sözü dahi tarihte nelerin olduğunu gözler önüne seriyor. Demek ki Ehlisünnet'ten olmak, onu kırbaçlanmaktan kurtarabiliyor ve bir Ali dostu olmak bin kırbaç gerektiriyor!.. Bu, açıkça şunu gösteriyor ki Ehlisünnet ve'l-Cemaat, o zamanlar Ali dostlarını düşman görüyordu ve Mütevekkil'in bu konuda hiç acıma duygusu yoktu. Kim olursa olsun, hangi mezhepten olursa olsun, Ehlibeyt'in faziletinden bahsedenleri acımadan öldürebiliyordu.

Yine İbn-i Hacer, aynı adlı eserinde şöyle der: "Abdullah b. İdris Ezdî, Ehlisünnet ve'l-Cemaat'tendi ve sünnete bağlıydı. O, aynı zamanda bir Osman yanlısıydı."[107]

Yine İbn-i Hacer, Basralı Abdullah b. Avn hakkında şöyle der: "O güvenilir biridir. Sünnete oldukça bağlıdır. Bidatçilere karşı oldukça sertti. İbn-i Sâd, onun Osman yanlısı olduğunu söylemiştir."[108]

Yine der ki: "İbrahim b. Yakup Cüzcanî, Hz. Ali'ye düşmanlığıyla bilinen Harizî mezhebine mensuptu. Yani Hariz b. Osman Dımeşkî'nin takipçisiydi. İbn-i Hayyan, onun hakkında 'O, sünnetin sağlam takipçilerinden biridir' demiştir."[109]

Tüm bunlardan anlaşılıyor ki onların nezdinde Nasıbîlik, Ali ve evlatlarıyla düşmanlık, Ebu Talib soyuna küfretmek ve Ehlibeyt'e lanet okumak "sünnete bağlılık" olarak algılanıyordu. Ve yine şunu öğrendik ki Osman yanlıları, Ehlibeyt düşmanıydı ve Ali (a.s) evlatları ile Ali dostlarına pek de iyi davranmıyorlardı.

Onların bidat ehlinden maksatları, Hz. Ali'nin (a.s) imametini kabul eden Şiîlerdi. Çünkü bu görüş, Ehlisünnet'e göre sadece bidat olmakla kalmıyor, aynı zamanda Hz. Ali'yi siyaset meydanından uzaklaştırmaya çalışan halifelere ve Selef-i Salih denilen sahabelere muhalefet etmek anlamına da geliyordu.

Tarihte bu konuyu gözler önüne seren sayısız örnekler vardır. Ama biz, araştırma ehline yeterli gelebilecek miktarla yetindik. Tarihî kaynaklara herkesin ulaşması mümkündür. Sadece araştırmak istemek yeterlidir.

"Bizim uğrumuzda çalışıp çabalayanlara, şüphesiz yollarımızı gösteririz. Gerçekten Allah ihsan edenlerle beraberdir."[110]

[3nokta]

Allah razı olsun.