Pir Sultan ve Bektaşilik

Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Pir Sultan Abdal ile bektaşilik arasındaki bağ üzerine bugün konuşmak istiyorum..

bilindiği üzere.. Aleviler üzerine oynana en büyük oyunlardan biri sanki Kızılbaşlık ile Alevilik ayrı bir inanç bektaşilik ise ayrı bir inanç ve bunlar birbirine karşıt ve alternatif gibi gösterme kurnazlığı..

ACABA ÖYLE mi? kızılbaşlık yada alevilik farklı bektaşilik farklı mı? Şimdi araştırmalarımızı Pir Sultan değişleri üzerinden sürdürelim

Hasan Efendi postunda oturur
Rumun abdalları hizmet yetirir
Zemheride deste gülü getirir
Hacı Bektaş Veli Sultan Balım var..



Kimi araştırmlarda hasan Efendi'^ni Pir Sultan'ın Piri olduğu söylenir.. oysa Pir Sultan'ın Balım Sultan zamanında yaşadığı ve Balım Sultan'ı Pir kabul ettiğini gösteren değişlerde vardır..

Pir Sultan Birdeğişinde hasan Efendi ile aynı cemde bulunduğunu söyler, fakat hasan Efendi'nin Pir Sultan'ın Piri olduğuna dair kanıt yoktur... Oysa Pir Sultan Balım Sultan'ı Pir kabul ettiğini gösteren değişler vardır..


Pir Sultan Abdal değişlerinde hacı bektaş sevgisini en iyi ifade eden bir örnek ile devam edelim..


Arzuladım sana geldim
Hünkâr Hacı Bektaş Veli
Eşiğine yüzler sürdüm
Hünkâr Hacı Bektaş Veli

Pir elinden dolu içtim
Erenler demine düştüm
Ak cenneti gördüm geçtim
Hünkâr Hacı Bektaş Veli


Kırk Budak'ta şema yanar
Dolusun içenler kanar
Abdalları semah döner
Hünkâr Hacı Bektaş Veli

(...)

Balım Sultan er köçeği
Keser kılıncı bıçağı
Cümle erenler gerçeği
Hünkâr Hacı Bektaş Veli

Pir Sultan'ım gerçek veli
Erenlerden çekmem eli
On'ki imamın serveri
Hünkâr Hacı Bektaş Veli


şimdi nasıl Pir Sultan'ı bektaşilikten ayırırlar.. . anlamak mümkün değil, Oysa Hacı Bektaş Veli, Pir Sultan'ın dilinde hem Muhammed Mustafa, hem Haydar-ı Kerrar'dır (Ali'dir).


Firdevs-i ala'da bir yanal elma
On sekiz bin alem nuru dediler
Muhammed Mustafa Haydar-ı Kerrar
Hünkâr Hacı Bektaş Veli dediler

(...)

Pirim der ki Bektaşiyim Bektaşi
Size nasip veren ol nasıl kişi
Sıkar un ederdi örs gibi taşı
Budur cümlesinden ulu dediler

(...)

Evvel Ali'ydi sonra sonra Veli oldu
Yol erkân bir zaman batında kaldı
Urum ellerinden nameler geldi
Budur Hakk'ın doğru yolu dediler

Pir Sultan'ım eydür Şah'ım Veli'dir
Cihanı bürüyen onun nurudur
Şüphesiz ki Hak Muhammed Ali'dir
Bilmeyene Mülcem soyu dediler


Kaynak: Cahit Öztelli Cahit Öztelli,Pir Sultan Abdal, Yunus Emre, Bütün Şiirleri, (1971) ,38-39 ve 190


Pir Sultan Abdal Hakkında Araştırma ve Çalışmalar Yapanlar

Sadeddin Nüzhet Ergun, Abdülbaki Gölpınarlı, Pertev Naili Boratav, Cevdet Kudret, Cahit Öztelli, Asım Bezirci, Sabahattin Eyüboğlu, Mehmet Fuat, Orhan Ural, Mehmet Bayrak, Ali Haydar Avcı, Erol Toy ve Battal Pehlivan'ın Pir Sultan Abdal ile ilgili araştırma kitapları vardır. Özellikle Ali Haydar Avcı'nın "Osmanlı Gizli Tarihinde Pir Sultan Abdal" adlı çalısması konuyla ilgili çok hacimli bir çalışmadır.

Ayrıca Opera Sanatçısı ve Halk Müziği Araştırmacısı ve icracısı Ruhi Su, Pir Sultan'ın eserlerinden bazılarını bir albümde toplayarak yorumlamıştır
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Elbette Pir Sultan ile hacı bektaş-ı karşı karşıya getirmek.. sanki bektaşilik ayrı kızılbaşlık ve Alevilik ayrı göstermek oldukça zordur..

Bakınız aşağıdaki değişte ise Pir Sultan Abdal Hacı Bektaş kapısından, yani Dergâh'dan medet-mürvet bekliyor. Hacı Bektaş Veli'yi ;Pirlerin Piri ve Şahların Şahı; olarak niteliyor:


Sensin bizim zahir batın ulumuz
Aman medet mürvet Pir Hacı Bektaş
Her taraftan sana çıkar yolumuz
Ali'sin bir adın var Hacı Bektaş

Seni sevdik senden yana yakıldık
Münkirlerin kesretinden sıkıldık
Herbirimiz künc-i gamda takıldık
Yetiş bu imdada er Hacı Bektaş


Pirlerin pirisin yok sana teki
Müminin canısın münkirin şeki
Zahirde batında değilsin iki
Yetmiş üç milletsin bir Hacı Bektaş

Şahların şahısın zat-i Ali'sin
Her ilmin kânısın Şah-ı Veli;sin
Abdal Musa kendi Kızıl Deli'sin
Abdalların başı der Hacı Bektaş

Pir Sultan Abdal;ım sana dayandım
Uyur idim hizmetimden uyandım
Her isteyenlere verdin inandım
Benim de muradım ver Hacı Bektaş

Görüldüğü gibi, Pir Sultan Abdal Hacı Bektaş Veli'den manevi destek diliyor.
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Pir Sultan'ın bektaşi olduğuna ve dergaha bağlılığına delil bir çok değiş vardır

Nitekim bakınız

Pir Sultan Abdal, Dergâh'ta birliğe çağrı yaparken koşulları, kuralları da tek tek açıklıyor. Yoksa ;sürerler dergâhtan haller nic'olur; korkusunu çekiyor, anımsatıyor baştan. Kendisi Şah;ın, yani Hacı Bektaş'ın ;aciz kuludur ;, öyle görüyor:

Pir Sultan'ım kemter kuldur Şah'ına
Hünkâr Hacı Bektaş nazargahına
Deli gönül hak ol düş Dergâh'ına
Er olayım dersen er ile görüş


Pek imiş kurulmaz feleğin yayı
Ezelden sunulur aşığın payı
İki dinli yüzlü yüze gülücü
Sürerler Dergâh'tan haller nic'olur


Er değildir er nefesi tutmayan
Er pislik temiz etmeyen
Özünü rızaya teslim etmeyen
Sürerler Dergâh'tan haller nic'olur


Erenler kabul eylemez yalanı
İçi sual olup dışı güleni
Evvel ikrar verip sonra güleni
Sürerler Dergâh'tan haller nic'olur


Pir Sultan;ım ihlas çağır Pir'ine
Yerler gökler inler ah ü zarına
Mümin olan çıkar Hak divanına
Sürerler Dergâh'tan haller nic'olur
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Bırakın Pir Sultan ile bektaşiliğin ayrılığını yada kızılbaşlık ile, bektaşiliğin farklı kavramlar olduğunu pir Sultan bizzat bektaşliğin yayılması için mücadele eder..



Anadolu'nun yetiştirdiği ve Aleviliğin Yedi Ulu'sundan biri olan büyük ozan, artık Hacı Bektaş Dergâhı'nda daha önce oturmuş ve oturmakta olanların ve Bektaşilerin açık yürekli savunuculuğunu yapar

Artık Pir Sultan'a göre ;devir Bektaşilerindir;. Öyleyse ;sevdalı, bade süzen, dünyayı gezen, sırlarına güç erilen ama arifler arifi ve hak yoluna canlarını kurban etmekten çekinmeyen Bektaşiler; derlenip toparlanmalıdır.

Sevda çekmek şanlarıdır
Gizlice erkânlarıdır
Hak yoluna canlarıdır
Kurbanı Bektaşilerin

Onlar Horasan'ı gezer
Demkeş olur bade süzer
Seyyah olup daim gezer
Sultanı Bektaşiler'in


Sırlarına güç erilir
Remizleri geç bilinir
Üstad olan Pir seçilir
Hünkârı Bektaşilerin

Arifler arifi gelir
Arife tarif vız gelir
Uzak yakın hep bir gelir
Hassına Bektaşilerin

Pir Sultan ;ım bu ne demek
Yerde insan gökte melek
Hiç cahile çekme emek
Devridir Bektaşilerin
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Bektaşilerin derlenip toparlanması, bir araya gelmesi için bakınız bir başka değişte kimi yardıma çağırır pir Sultan..

Rum (eli);u fetheden Kırklar serdarı Şah Kızıl Deli'yi (Seyyid Ali Sultan'ı) imdada; çağırmaktadır


Şah-ı Merdan Ali kurdu bu yolu
Hazreti Fatıma cihanın gülü
Evvel Seyyid Ali aldı yürüdü
Kırkların serdarıdır Kızıl Deli

Pir Sultan'ım eydür sancak getiri
Zemheride gonca güller bitiri
Kalenin altın üstüne getiri
Rum'un fethin eden Şah Kızıl Deli

***
Hey erenler evliyalar serveri
Himmet eyle bize Şah Seyyit Ali
Tarık-ı Naci'nin sensin rehberi
Himmet eyle bize Şah Seyyit Ali

Pir Sultan'ım eydür yola âşıkız
Ta ezelden böyle kalbi sadıkız
Severiz ey Şah'ım kalbi sadıkız
Rahmet eyle bize Şah Seyyit Ali
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Hünkar Hacı Bektaş Veli

Arzuladım size geldim
Hünkar Hacı Bektaş Veli
Eşiğine yüzüm sürdüm
Hünkar Hacı Bektaş Veli

Pir elinden dolu içtim
Doğdum elinize düştüm
Ak cenneti gördüm geçtim
Hünkar Hacı Bektaş Veli

Güvercin donunda duran
Cümle eksikler bitiren
Beş taşı şahit getiren
Hünkar Hacı Bektaş Veli

Kırk Budak'ta şem'a yanar
Dolusun içenler kanar
Aşıkların sema döner
Hünkar Hacı Bektaş Veli

Bahçende gördüm gülünü
Erenler sürsün demini
İmam Rıza'nın torunu
Hünkar Hacı Bektaş Veli

Balım Sultan er köçeği
Keser kılıncı bıçağı
Cümle erenler gerçeği
Hünkar Hacı Bektaş Veli

Pir Sultan'ım gerçek veli
Erenlerden çekmem eli
On iki İmamın yolu
Hünkar Hacı Bektaş Veli
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Pir Sultan Abdal İle ilgili Bilgi ve belgeleri sunalım


Başbakanlık Arşivi'nde, saraydan yazılan fermanların kaydedildiği defterleri incelediğimizde iki Hızır Paşa görüyoruz. Bunlardan birisi, Sivas'a, 1547 yılında vezir olarak geliyor. Bu Hızır Paşa 1550 yılında Sivasta'dır. 1553 tarihinde ise bu vezir, emekli olarak İstanbul'da bulunuyor.

Diğer Hızır Paşa 1590 yılından itibaren Revan'dadır.

Mühimme Defteri 67, hicri 999 tarih ve 427 sıra nolu ferman bunu göteriyor. Fakat aynı defterin 137. sayfasındaki 363 nolu fermanda, Hızır Paşa'yı 1590 yılında Avrupa’da görüyoruz. Yine 278 numaralı fermanda da onun Avrupa'da bulunduğu anlaşılıyor. Sofya'daki çavuşlarla ilgili bir fermandan, Hızır Paşa'nın Silistre dolaylarında paşa olduğu anlaşılıyor.

Yine 68 Numaralı Mühimme Defteri, h. 999 tarihli (1590) 59 sıra nolu emirde ve 71 sıra nolu emirde, Hızır Paşa'nın Avrupa'da olduğunu, Leh elçisini karşılamakla görevlendirildiğini anlıyoruz. Kendisi, Tuna yalıları veziridir.

Eğer bu dönemde iki ayrı Hızır Paşa yoksa, bu kişi daha sonra Revan Beylerbeyi olarak atanmıştır. Tarihçi Ali, bu iki kişinin tek kişi olduğunu gösteren bilgiler veriyor. Anlaşıldığı kadarıyla, Hızır Paşa, Rumeli'den doğuya gönderilmiştir. 67 Numaralı Mühimme Defteri'nde bulunan 448 numaralı fermandan 1591 yılında Hızır Paşa'nın Revan'da olduğunu, daha sonra, 465 numaralı fermandan da Bağdat'a vezir olarak atandığını anlıyoruz. 466 numaralı ferman da bunu destekliyor.

70 Numaralı Mühimme Defteri'nde, 95 ve 96 numaralı fermanlardan, Hızır Paşa'nın Tebriz'e atandığı sonucu çıkıyor. Bu defterdeki 179 ve 270 numaralı fermanlarda, Hızır Paşa'dan sabık Halep Beylerbeyi ve sabık Bağdat Beylerbeyi olarak söz ediliyor.

73 Numaralı Mühimme Defteri'nde 15 numaralı ferman, 1594 yılında Hızır Paşa'nın Tebriz Beylerbeyi olduğunu gösteriyor. Buradan, yine Bağdat'a geçtiği anlaşılıyor. Çünkü, 26 numaralı fermanda ondan sabık (eski) Tebriz Beylerbeyi sıfatıyla söz edilip halktan, adamları vasıtasıyla 1000 ile 1500'er kuruşu zorla aldığı, bir soruşturma geçirdiği anlaşılıyor. 132 numaralı ferman bunu gösteriyor
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Yine aynı defterin 400 numaralı belgesinde Bağdat muhafızı olan Hızır Paşa'nın bölgedeki Arap-Kürt isyanını bastırmakla görevlendirildiğini görüyoruz.

910 numaralı fermandan, İran'la sınır işini tespit görevinin bu vezire verildiğini anlıyoruz.

1115 ve 1116 numaralı ve 1595 tarihli Tebriz Muhafızı ve kadısına yazılan fermanlardan, önceki vezir Hızır Paşa'nın adamlarının reayanın malını ve parasını aldığı için soruşturma yapılması istendiği anlaşılıyor. Hızır Paşa'nın, İran dolaylarında çalışırken rüşvet işine de bulaştığı; dedikodular ve zorbalıkları ayyuka çıkınca, soruşturma geçirdiği anlaşılıyor.

Bu soruşturmadan sonra Hızır Paşa'nın yıldızının söndüğünü söylemek yanlış olmasa gerek. Bundan sonra, Hızır Paşa'nın el altında bulundurulmak için İstanbul'a çağrıldığını tahmin ediyoruz. Bu Hızır Paşa'nın Sivas'ta valilik yaptığını gösteren resmi bir belge yok. Sivas'ta çalışan ilk Hızır Paşa ile isim benzerliğinden dolayı, daha sonra bazı tarihçiler, bu vezirin Sivas'ta görev yapmış olduğunu yanlışlıkla yazmış olmalılar. Hüseyin Hüsamettin'in Amasya Tarihi'ndeki kayıt da bu karıştırmadan doğmuş olsa gerekir.

1 Numaralı Mühimme Defterinde bulunan 1055 sıra numaralı 19 zilhicce 961 (1553) tarihli Divan-ı Hümayun (padişah) fermanı, ilk Hızır Paşa konusunda açık ve önemli bilgiler veriyor. Fermanın özeti şöyle: “Sivas sancağındaki Bahtabat Köyü çavuşu Cafer, görevini bırakmıştır. Bu görevin, eski Rum (Sivas) beylerbeyi Hızır'ın isteği üzerine, aynı köy halkından Hüseyin'e verilmesi için Rum Beylerbeyine hükümdür...”

Bu belgenin ilginç yanı, emekli olarak İstanbul'da bulunan eski valinin, Sivas'ı bir köyünü etraflıca hatta, bu köyden bazı insanları ayrıntısına inebilecek biçimde tanıdığını göstermiş olmasıdır. Demek ki bu vezir, Sivas'ta oldukça kalmış, çevreyi ve halkı tanımış, halktan da kendisi ile bağlantıyı sürdürenler çıkmıştır.

Kesine yakın biçimde şu söylenebilir: Pir Sultan Abdal'ı astıran Hızır Paşa'dır. Gelenek, söylentiler ve Alevi şiiri bunun böyle olduğunu gösteriyor. Bu idamı yaptıran işte bu ilk Hızır Paşa'dır. Diğer Hızır Paşa'nın Sivas'ta görev yaptığını gösteren resmi bir belge bulunmamaktadır. Bu nedenle, eldeki bilgilere göre, Pir Sultan Abdal'ın 1547 ile 1553 yılları arasındaki bir tarihte asıldığını söyleyebiliriz. Zaten bu dönem, Osmanlı-İran ilişkilerinin çok gergin olduğu bir dönemdir. 1548 yılında Kanuni Süleyman, İran'a sefere çıkmıştır. İran yandaşı olarak bilinen insanlar, bu seferler sırasında temizlenmişlerdir. Bununla ilgili katliam iznini de Şeyhülislam Ebussuud Efendi önceki bölümde görüldüğü gibi 1548’de vermiştir. Pir Sultan Abdal'ın da böyle bir kargaşa ortamında tutuklanıp asıldığını varsaymak yanlış olmayacaktır. Tarihi de 1548 olmalıdır.[/B
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Pir Sultan Bir başka değişinde Hacı Bektaş'tan bahseder..



Muhammed Ali neslinden kim kaldı
Kim var Hacı Bektaş Veli'den gayrı
Onulmaz yaraya merhem kim sardı
Kim var Hacı Bektaş Veli'den gayrı


Çok şükür olsun Hüda'nın demine
Hacı Bektaş Veli Sultan Balım var
Mehdi evsafı eyledim temine
Hacı Bektaş Veli Sultan Balım var


Bir güneş doğdu dünyanın yüzüne
Âşıkların nur göründü gözüne
Cümle canlar niyaz etti özüne
Hacı Bektaş Veli Sultan Balım var


Pir Sultan;ım biat ettik ol erden
Muhabbet kokusu geliyor serden
Katarından ayırma Şah-ı Merdan
Hacı Bektaş Veli Sultan Balım var
Dede-baba
Mesajlar: 469
Kayıt: 19 Haz 2009, 10:00

Re: Pir Sultan ve Bektaşilik

Mesaj gönderen Dede-baba »

Osmanlı Arşivlerinde Pir Sultan Abdal'ın Ölüm Fetvası



Degerli canlar...

Alevi-Bektaşiliğin ulularından... Pirlerinden... Pir Sultan Abdalîn gizli Osmanlı arşivlerinden gün ışığına çıkarılan... ölüm Fetvasını yayınlıyoruz...

Ali Haydar AVCI'NIN, "Osmanlı'nın Gizli tarihinde Pir Sultan Abdal" adlı yapında... Sünni Din bilginlerinde Pir Sultan Abdal.. aşağıdaki suçları işlediği için Şeriata asi olup Katli Vaciptir..

Pir SultaN Abdal'ın Ölüm fatvasında özetle aşağıdaki suçlamalar yer alıyor:

1- Pir Sultan, dinsizdir,namaz kılmaz,ramazan orucu tutmaz

2- Şeriata aykırı söz söylüyor ve davranış sergiliyor

3- Müslümanlara YEZİT diyor ve şarap içiyor

4- islamiyetin ilk 3 halifesine lanet okuyor

5-Ayin-i Cem adında gizli toplantılar yapıyor

6- Safevi taraftarı ve Kızılbaş taifesinden, Devlet-i Ali düşmanıdır

7- Rafızi Kitaplar bulunduruyor, Okuyor ve okutuyor

8- Saz ve çalgı çalıyor,Dini törenlerinde semah dönerek oyun oynuyor

9- Törenlerinde haremlik ve selamlık kuralına riayet etmiyor kadınlı erkekli cem oluyor...

10-Mehdi-i Zaman (Zamanın Mehdisi) gelecek propagandası yapıyor..

Bu suçlamalarla zincir bağlı olarak Pir Sultan'ı Sivas Kadısının huzuruna çıkarırlar...Affedilmesi için içinde Şah ismi geçmeyen üç değiş okumasını isterler...

....Ve Pir Sultan Dile gelir...

Açılın Kapılar Şaha Gidelim

Hızır paşa bizi berdar etmeden
Açılın kapılar şaha gidelim
Siyaset günleri gelip yetmeden
Açılın kapılar şaha gidelim

Alınmış abdestin aldırırlarsa
Kılınmış Namazım kıldırırlarsa
Sizde ŞAH diyeni öldürürlerse
Açılın kapılar Şaha gidelim...

Gönül çıkmak ister, şahın köşküne
Can boyanmak ister, Ali müşküne
Pirim Ali on ik'imam aşkına
Açılın kapılar şaha gidelim

Ilgın ılgın eser seher yelleri
Yare selam eylen urum erleri
Bize peyik geldi, şah bülbülleri
Açılın kapılar şaha gidelim

PİR SULTAN'ım eydür mürvetli şah'ım
Yaram baş verdi, sızlar ciğergahım
Arşa direk direk olmuştur ahım
Açılın kapılar şaha gidelim...


Ey yezit bizlerde kıl ü kal olmaz
Biz Muhammet Ali diyenlerdeniz
Tarikat ehline mezhep sorulmaz
Biz Muhammet Ali diyenlerdeniz

Eğnimize kırmızılar giyeriz
Halimizce her manadan duyarız
İmam Cafer mezhebine uyarız
Biz Muhammet Ali diyenlerdeniz

Muhammet Ali'dir kırkların başı
Anı sevmeyenin nic'olur işi
Atalım yezide laneti taşı
Biz Muhammet Ali diyenlerdeniz

Baharda açılır gonca gülümüz
Ol dergaha doğru gider yolumuz
On iki imamı okur dilimiz
Biz Muhammet Ali diyenlerdeniz

Pir Sultan'ım eyder erenler gani
Evveli Muhammet ahiri Ali
Anlardan öğrendik erkanı yolu
Biz Muhammet Ali diyenlerdeniz

Pir Sultan Abdal

Allah EYVALLAH...ERENLER YOLUNA CANIM FEDA...
Cevapla

“Alevi Halk Ozanları” sayfasına dön