Tevhid Derslerinden Notlar -3./Son Bölüm

[beyazgül12]

Bakalım şimdi Ehlibeyt in dilinden Tevhid le ilgili açıklamalara :
İlk önce ben Resulullah ın buyruğuyla söze başlamak istiyorum.Bu buyruğu İmam Ali (as) Resullullah tan naklediyor.Resulullah buyuruyor ki : Allah ı birlemek ,Tevhid budur ki ,Allah zahirdir batın olduğu halde ,batın dir ,zahir olduğu halde .Yani Allah zahirdir ama zahir olmasına rağmen gözle görünen değil ve batindir ama batin olduğu halde gizli kalınan bir varlık da değil.Talep edilir her mekanda ,her mekanda O var.Bir mekan göz kırpması anı kadar dahi O ndan boş değil.Yani hiçbir varlık olamaz ki ,bir varlık alanı olsun ,o varlık alanında Allah hazır olmasın.

Mesela diyelim ki ,biz şimdi buradayız,ama diğer odada bizden boşluk var değil mi ?Biz yerdeyiz ama gökte değiliz.Yani orası bizden boş ,biz orda yokuz.Her bir sınırlı varlığın o sınırı aşıldığı alanda onun boşluğu başlar.Allah Tebareke ve Taala bir varlıktır ki ,hiçbir varlık alanı olamaz ki ,diyelim ki bu varlık alanı Allah ın boşluğu olsun .Her alan O nun doluluğudur.O orayı doldurmuştur.Orda hazırdır.Her yerde hazırdır.Ama hazır olmasıyla birlikte sınırlanmıyor olduğu yerde.biz burada hazırız ama biz burada sınırlanmış olduk yani bizim varlığımız bulunduğumuz alanda ,bu alanın dışında yok.Allah buradadır ama bu alan Allah ın sınırlayıcısı değil.Öyle değil ki bu alan Allah için bir çerçeve olsun ,diğer alanlar Allah için boşluk arz etsin.

[beyazgül12]

Hiçbir alan Allah ı sınırlayıcı değil.Hazır olduğu halde aynı zamanda gaiptir de ,gaiptir ama kaybedilen değil.

Yani mesela ben bu zahirde gördüğüm şeylere Allah diyemem.Mesela bu önümdeki masadır ,Allah gaiptir ama bu masa Allah ı kaybeden değil.Eğer gördüğümüz şeyler Allah ı kaybederse kendileri de yok olur.Allah ı kaybeden her şey yok olur.Gaiptir ama kaybedilen değil.Bu nükteler bize ne kadar derin anlamlar ifade ediyor.Bu bir açıklama ,bir başka buyruk İmam Ali (as) dan geliyor :Bir zat İmam Ali (as) a diyor ki :"Rabbini nasıl ve ne ile tanıdın ? İmam Ali (as):"Ben Rabbimi O nun kendi tanıtması ile tanıdım,Rabbimi bana kendisi tanıttı.Olabilir miki ben Rabbimi başkasının tanıtması ile tanıyayım."

Yani biz bazen bir şeyi tanımak istediğimizde ,başka bir şey onu tanımak için bize aracı oluyor,vesile oluyor o vasıtayla onu tanıyoruz.Mesela okula gidiyoruz bilgileri bir öğretmenden öğreniyoruz.Yani bir varlık başka bir varlığı tanıtmış oluyor.Ama İmam Ali (as) diyor ki :"Ben Rabbimi kendi tanıtması ile tanıdım. "O sana nasıl kendisini tanıttı diye sorduğunda "Hiç bir şekil O na benzemez,çünkü her suret bir sınırdır.O bir şey dir ki hiçbir sınır O na benzemez.Yani yer O na benzemez,gök O na benzemez,Güneş O na benzemez,arş O na benzemez,Melek O na benzemez ,insan O na benzemez.Çünkü her şey surettir.Oysa her suret bir kalıp demek ,bir çizgi demek,varlığın bir belli alanı demek ,bir ayrışma demek .Yani hepsinin bir sınırı var.Bir insanın sureti başka bir insanın suretine benzer.Çünkü her ikisi de ayrı ayrı suretlerdir.Ama şöyle demek gerekir ki ,sureti olmayan bir şey insana ya da başka bir şeye benzemez.Çünkü O nda suret yoktur.

[beyazgül12]

İmam Ali nin deyimiyle suret olmadığından dolayı da hissedilmez .Yani Allah ın bize verdiği duyular :görme ,koklama ,tatma ,dokunma bunların her birisi bir sureti fark eder. Görme duyusu hacimleri ,renkleri ,kulak ses suretlerini ,burun koklama ,koku suretlerini ,ağız dil tat suretlerini fark ediyor.Dokunma el yumuşaklık ,soğukluk sertlik suretlerini fark ediyor. O suret olmadığına göre O nu his algılayabilir mi .His sureti algılar .Allah ın bir sureti olmadığına göre O duyularla algılanmaz ,hislerle algılanmaz."Hiçbir şeyle kıyas edilemez" yani bir şeyi bir şeyle kıyaslamak için ,yine bir ayrışım ,bir sınır lazım.Yani sınırı olan bir şey ,başka bir sınırı olan şeyle kıyas edilir.Bu buna benzer mi benzemez mi ,büyük mü küçük mü,farkı nedir ,benzer noktaları nelerdir diye..Kıyas iki tane sınırlı şey arasında olur.Hak Taala da sınır olmadığına göre O nu bir şeyle kıyas edemezsin.Diyemezsin ki bununla benzer noktaları var ,bununla da ayrışım noktaları var diyemezsin.Böyle bir şey Hak Taala için mümkün değil."Yakındır uzak olduğu zaman da "yani yakındır niye bizim neyimiz varsa O karşıladığı için ,neyimiz varsa O ndan geliyor,yerin göğün direği olduğu için ,O yakındır ki bizi ayakta tutmuş,bize varlık vermiş"ama aynı zamanda bizden çok uzaktır da " çünkü hiçbir ortak noktamız yoktur.Biz sadece ihtiyacız,O nda ihtiyaç yoktur.O zenginliktir biz de hiçbir şey yoktur.Biz boşuz ,O dolu." Her şeyin üstündedir,O nun altında bir şey yoktur."yani biz bazen üst ve alt derken bu kavram aklıma geliyor ki mesela diyoruz ki bu maus bu masanın üstündedir,masa onun altındadır.Bu mausun kendinin bir varlığı var,masanın da kendinin bir varlığı var ,biri üste biri altta.Üst farklı birşey ,alt farklı bir şey .Allah üstedir ama manası bu değil ki Allah ın altında bir şey var . O nun altı diye bir kavram yoktur."Aynı zamanda her şeyin altındadır da ."yani üste olduğu gibi altta da O var aynı zamanda O nun üstünde de birşey yoktur."Hem üsttür hem alt "O nun karşısında O nu sınırlayacak bir şey söz konusu değil." Her şeyin önündedir ,O nun önü yoktur."" Her şeyin de içindedir ."Yani bir şey bir şeyin içindedir derken mesela çayın içerisine şeker konduğunda şeker çayın içerisine karışır.Yani Allah a bir sınır çizemezsin ki ,diyelim bir şeyin içerisine getirip Allah ı katalım,böyle bir şey yoktur."Her şeyin dışındadır da aynı zamanda "Dışta olmak da gene aynı ,mesela Güneş başka bir şeydir yer başka bir şey .Güneş yerin dışındadır gibi.Allah da bu söz konusu değildir.Yani bir şey Allah ın karşısında ,Allah da onun dışında bir şey olsun ,Allah da başka bir şey .Böyle bir şey Allah için söz konusu değil."Yücedir ,O ndan başka hiçbirşey böyle değil ."Yani bir şey bir şeyin üstünde olduğunda onun altında başka bir şey oluyor.Bir şey bir şeyin altında olduğunda onun üstünde başka bir şey oluyor.bir şey bir şeyin önünde olduğunda arkasında başka bir şey oluyor.Yani O nun dışında her şeyin bir sınırı var.O sınırla ya altta olur ,ya da üstte olur.Ya yanda olur,ya iç içe oluyorlar ,ya ayrışıyorlar .Ama Allah böyle değil,çünkü sınır yoktur diye ,çünkü suret yoktur diye ,çünkü kalıp yoktur diye böyledir.Yani varlık alemini O nun karşısında böyle düşünemeyiz.O nu varlık aleminden ayırıp bir kenara koyamazsınız.Altarnatif bir varlık gibi göremezsiniz.Varlık alemi O nun karşısında sırf yokluktur.Tek ayakta olan O dur.Şimdi İmam Ali (as) ın ve Ehlibeyt in hutbelerinin devamını arz edeyim ki Peygamberimizin Ehlibeyt in Allah tanıtımını incelediğimizde göreceğiz ki Allah her şeyin deliliymiş biz boşuna O na delil arıyormuşuz.Bunu fark edeceğiz inşaallah....

[3nokta]

Allah razı olsun. Emeğiniz büyük.

[beyazgül12]

Teşekürler ,3Nokta Hocam ,sizlerin sayesinde...Abdullah TURAN Hoca dan da bu konuşmalar için Allah O ndan da razı olsun ,ömrü çok uzun olur inşaallah....Daha bu başlangıç yani......

[beyazgül12]

Ve şimdi de geçen haftadan itibaren başlamıştık ki Resulü Ekrem(saa) ve Ehlibeyt in(as) dilinden Hak Taala nın tanıtımı yani Onlar bize Hak Taalayı nasıl tanımlıyorlar ,nasıl tanıtıyorlar konusunda.Geçen hafta iki tane kısa hutbe Resulü Ekrem den(saa) Hak Taala nın tanıtımı ile bir de İmam Ali den (as)bir kısa hutbe arzetmiştik.Bu haftaki bahsimizde yine İmam Ali den (as)ve diğer Ehlibeyt İmamlarından (as)bu konudaki bazı hutbelere işaret etmeyi düşünüyorum.

İmam Ali (as)yine bir buyruğunda ,Nehcul Belağa nın 49 kelamı olarak geçer.Söze başlarken ilk önce Hak Taala ya hamdu sena ile başlıyor ki Allah ın bir takım vasıflarından ve tanıtımından bahsediyor ve onu ben arz etmeye çalışacağım.
İmam Ali (as)buyuruyor ki :Övgü o Allah a mahsustur ki ,bütün gizli şeylerden daha da batindir ve bütün açık belirtiler ve alemetler O na delalet etmektedir.diye buyuruyor ve buyuruyor :"O Hak Taala her gören göze görmesine mümtenidir".diyor ."Her gören göze imtina etmiştir."yani hiçbir gören göz O nu görmez."Ama hiçbir gören göz görmediği halde O nu inkar edemez ve O nu ispat eden kalp O nun varlığına kanaat eden ,O nun varlığını fark eden kalp de yine kalbin gözün de O nu göremez"Yani hiçbir göz O nu göremez,görmediği halde O nun varlığını inkar edemez ve yine O nun varlığını fark eden kalp de ,kalbin gözü de O nu ispat ettiği halde O nu göremez."Yücelikte en öne geçendir,O ndan yüce hiçbir şey yoktur.En yüce şey O dur."Şimdi biz bu vasıfları anlatacağız .Daha sonra bu vasıflar bakalım nasıl bir Hak Taala yı canlandırıyor ?

[beyazgül12]

"Yakınlıkta yakın olmuştur "Yüce olduğu halde yakınlık açısından da en yakındır."O ndan daha yakın hiç bir şey yok"yani her şeyden daha yakın O dur ve herşey den daha yüce O dur.Bunu biraz ben izah edeyim:

Bizler varlıkları birbirine mukayese ettiğimizde ,bir takım varlıkları kendimizden uzakta görüyoruz,bir takım varlıkları da kendimize yakın görüyoruz.Örneğin biz birbirimizin huzurundayız,biz birbirimizi yakın görüyoruz,birbirimizin yakınındayız.Çok uzakta olan bir varlığı da kendimizden uzakta görüyoruz.Mesela yücelerde olan bir varlığı da çok yukarda görüyoruz.Şimdi Allah Tebareke ve Taala nın varlığı öyle bir varlıktır ki ,her şeyden en yücedir ,hiç bir şey yücelikte O na ulaşamaz.Aynı zamanda yakınlıkta her varlığa en yakın O dur .Hiç bir varlığa ,hiç bir varlık O ndan daha yakın değil.Yani bana yakın olan varlıkları saysam ,bana hangi varlık yakın ise ,hangi varlığı bana en yakın olarak görür isem ,benimle bitişik olan,benimle beraber olan ,hem sohbet olan ,yan yana olduğum ,karşı karşıya olduğum,beraberinde olduğum ,hiçbir varlık Allah tan daha yakın değildir.Keza her şeye en yakın olan O dur.Hiç bir varlığa ,hiç bir varlık O nunla bir varlık arasına giremez ki o varlık o şeye Allah tan daha yakın olsun.Örneğin bu bardak bana yakındır ama önümdeki bu defter bana daha yakındır ,niçin bu defter bu bardakla benim arama girmiştir.Şimdi ,Allah Tebareke ve Taala buyuruyor ki ,ben bir varlığım ki benimle sizin aranızda her varlığı mukayese etsek ,hangi varlık olursa olsun ,benim o varlığa yakınlığım öyledir ki,hiç bir şey benimle hiç bir varlığın arasına giremez

[beyazgül12]

Kendinizi mukayese edin .Eğer kendiniz isterseniz yani siz sezdiğiniz ,hissetdiğiniz,gördüğünüz ,lens ettiğiniz ,farkına vardığınız varlıkları sıralayın ,Onları kendinize yakın veya uzak olarak koyun ortaya.Yakınlık açısından onların hiç birisi benimle senin arana giremez,ben onların hepsini geçerek sana en yakın olurum.Onlar hep benim ardımda kalır.Yücelikte de yani uzak olmakta da ,/yani Allah ın uzaklığı yücelmektir./yakın olduğum halde yücelikte de ,yani uzaklıkta da ,sende uzaklıkta da ben o kadar uzaktayım ki ,sana aynı zamanda hiç bir varlık ,benden daha yukarıya çıkıp sana daha uzak olamaz.Ben uzaklıkta sana uzak olanların en uzağıyım.Aynı zamanda sana yakın olanların en yakınıyım.Çünkü benimle senin aranda ,hiç bir varlık araya giremiyor ve hiç bir varlık beni aşıp öteye geçemiyor,ben böyleyim."Yücelmesi öyle değil ki ,bir varlığı O ndan uzaklaştırsın "Şimdi ,sınırlı varlıklarda yakınlık ,birbirlerine yakınlık birbirini çok yaklaşmak,veya birbirinin içerisine girmek gibi oluyor.Uzaklaşmak da araya fasıla girmek ,kopmak oluyor.Bir nesne ile bir nesnenin uzaklaşması araya fasıla girmesi oluyor.Allah Tebareke ve Taala yücedir ama yüceliği araya fasıla girmesi gibi değil,yani iki nesnenin yakınlaşması gibi ,yada iki nesnenin birbirine uzaklaşması gibi değildir.Niçin,iki nesnenin yakınlaşması birbirini lens etme şeklinde ,veya uzaklaşma araya fasıla girmesi şeklinde oluyor ? Çünkü ,iki nesnenin her ikisi de sınırlı varlık olduklarından dolayı,bu durum sınırlı varlıklarda söz konusudur.Yani belli bir sınırı olan,belli bir şekli mahiyeti olan,belli bir makam ve mevki olan ,belli bir mahiyet olan,belli bir mahiyeti içeren ,başka bir mahiyete sahip olan varlıkların birbirinden uzaklaşması araya fasıla girmesi oluyor ,birbirine yakınlaşması o fasılanın azaltılması ile oluyor.Ve yahut da mümkün olduğu kadar o fasılanın kaldırılması ile oluyor.Ama Allah Tebareke ve Taala yakınlaşırken öyle değil ki ,iki nesnenin yakınlaşması gibi ,bir nesnenin diğer bir nesneye dokunur şekilde olsun..Yani bir Allah bir de karşısındaki bir mahluk ,birbirine dokunsunlar veya birbirinin içerisine girsinler..Uzaklaşması da öyle değil ki ,bu mahlukla arasında fasıla oluşsun veya araya başka şeyler girsin.Çünkü Hak Taala nın varlığı bir sınır söz konusu olmadığından ,Allah için bir mahiyet biçilemediğinden ,bir had çizilemediğinden ,her şeye en yakın O oluyor.Aynı zamanda her şeye en uzat da O oluyor.Niçin,çünkü ,hiç bir sınırla O nu ölçemiyorsun ,hiç sınırı olmayan şey ,sınırı olan şeye en uzaktır.Sınırlı olan şeyler birbirlerine mahiyet itibari le yakın olabilirler bir insan bir insana daha yakındır yani benzer alanları daha çoktur.Ortak noktaları var,farklılıkları vardır. Ama bir taş bir insana daha uzaktır....

[beyazgül12]

Bir taş insana çok uzaktır.Yani bir taşı bir insana mukayese etsek,desek ki insanla taş arasındaki yakınlık uzaklık nedir? Taşın insan gibi olabilmesi için bir çok merhaleden geçmesi lazım.Bu sınırlı varlıklarda benzer ortak noktalar bulabildiğimizden ve ayrışma noktaları bulabildiğimizden bunların benzeşmesi ve bunların yakınlaşması ve uzaklaşması mesafenin azalması ,çoğalması şeklinde oluyor.Belli bir mahiyet Allah için söz konusu olmadığından ,yani Allah a bir şekle ,bir sınıra ,bir mahiyet içerisine derecelendirme imkanı olmadığından dolayı , o sınırı olan mahiyeti olan varlıklara en uzaktır.Çünkü hiçbir ortak noktası yoktur.Aynı zamanda onlara en yakındır.Niçin ?Çünkü ,O nunlar o sınırlı varlıklar arasına girebilecek hiç bir şey yoktur.Yani hiç bir sınırlı varlık Allah la başka bir sınırlı varlığın arasına giremez.Belki Allah Tebareke ve Taala her sınırlı varlığı kuşattığından dolayı her varlığa, her sınırlı varlıktan daha yakındır.İmam Ali (as)sonra buyuruyor ki :"Uzaklaşması /yücelmesi ,uzaklaştırmadığı gibi ,yakınlaşması da yani Allah ın birisine en yakın olması böyle değil ki ,Allah ı onunla hem mekan etsin ,mekanlarını bir etsin,aynı mekanı paylaştığı konuma getirsin,böyle değil"Sonra buyuruyor:"Allah bir varlıktır ki,akılları kendi sıfatının sınırları konusunda muttali etmemiştir." Yani Allah ın sıfatlarının sınırını ve haddini değil de ,aslını fark edebilir akıl.Ama O na bir sınır çizmesi ,had çizmesi ,şurada başlar ve şurada biter diye bir nitelik vermesi söz konusu değil.Şöyle diyelim,mesela ,akıl anlar ki Allah mutlaka ilim sahibidir,bunu anlıyor.Ama Allah ın ilmi ,acaba ne kadar bir ilimdir,nerde başlar nerde biter,niteliği nasıldır,bunları akıl kavrayamaz.ve keza Allah ın hay bir varlık olduğunu anlıyor .Ama Allah ın hayatının başlangıcı ,bitişi var mıdır,sınırı nedir ,bunu idrak edemez."Sıfatının sınırı konusunda aklı muttali etmemiştir.ama aynı zamanda akla onun sıfatını sınırlama kabiliyeti vermediği gibi ,ama akla kendisinin vacip olan marifetinden de mahrum etmemiştir "çünkü eğer ,Allah Tebareke ve Taala aklı kendi sıfatının sınırlarını çizmekten mahrum ettiği gibi,sıfatların aslını ve özünü de bilmekten de mahrum etseydi, o zaman hiç bir akıl Allah dan asla haberdar olmazdı.Yani Allah var mıdır?yok mudur?Aslen Allah düşüncesi akılların zihnine gelmezdi.

[beyazgül12]

Allah Tebareke ve Taala bir varlıktır ki ,kendi sıfatının ve kendi zatının sınırlarını biçmeyi belirlemeyi akla bu kabiliyeti vermedi ama kendi zatını fark etmek ve sıfatlarını fark etmek için gerekli olan marifetten de aklı mahrum bırakmadı.Bu yüzdendir ki bizi kendi kulluğuna davet etti.Kendi varlığını fark ettirdi ve dedi ki :"Şimdi ki beni fark ettiniz,varlığımı bildiniz ve benim sıfatlarımın da varlğını ,benim zatımın da varlığını bildiniz ve benim zatımın ve sıfatlarımın sınırını çizmekte aciz olduğunuzu da fark ettiniz,sizi davet ediyorum bana kulluğa ,beni fark ettiniz ya ,bu kulluğu gerektiriyor.Yani bizi kulluğa davet etti.Bu İmam Ali (as) bir tanımıdır.Bu hutbe de İmam Hüseyin (as) dandır.İmam Hüseyin (as)şöyle buyuruyor:"Ey insanlar ,sakının bu dinden çıkanlardan ,onlar ki Allah ı kendilerine teşbih/benzetirler ederler."Allah ı kendilerine benzetirler.Allah ı kendilerine benzetenlerden sakının.Aslında Allah ı kendilerine benzeten insanlar (Müslümanlar içerisinde )burada ehli kitabın kafirlerinin sözlerine ,kendilerini uyuşturuyorlar,onunla uyum sağlıyorlar,yani kafirlere benzemeye çalışıyorlar."Burada ehli kitabın kafirleri kimlerdir ?Allah Tebareke ve Taala Kur an ı Kerim de ne buyuruyor :Allah Tebareke ve Taala ,Mesihin Allah olduğunu veya Allah ın üçten üçüncüsü olduğunu söyleyen Mesihilerin kafir olduğunu beyan ediyor.Niçin ,çünkü ,Allah buyuruyor ki :"Onlar Allah ı kendilerine benzettiler.Dediler ki :Allah olsa olsa Mesih gibi olur,Mesih Allah dır.ve yahut da üçün üçüncüsüdür.Yani üç tane kutsal varlık seçtiler:Mesih ,Meryem ve Ruhul Kuds,Allah bunların üçüdür.Dolayısıyla Allah ı mahluka yani kendilerine benzetmiş oldular.İmam Hüseyin (as)buyuruyor ki :"Müslümanlardan da Allah ı kendilerine yani mahlukata benzetenler kafir olmuştur."Allah ı mahlukata benzetenlerden ben geçen bahislerimde örnek arz etmiştim.Demiştim ki ,onlar ki Allah a belli bir biçim veriyorlar,diyorlar ki şekli var insan gibi veya Allah Tebareke ve Taala ya baş ,el ,ayak gibi aza ve uzuv belirliyorlar.veya Allah için bir mevki bir makam ,arşta oturmuş gibi ,bu gibi vasıflarla Allah ı mahlukatın içerisinde ,mahlukata benzer vasıflarla tanımlıyorlar.Bunlar işte Allah ı mahlukata benzetenlerdir.